22 thg 4, 2012

Một cách nhìn


  Đọc bài báo “Về vài phương diện trong tính cách người Việt” (  Hoài Nam – ANTG  ra hàng tháng ,số 126 tháng 2/2012) đã lâu mà cứ băn khoăn mãi.
Mở đầu bài viết tác giả Hoài Nam tự nhận  mình “Tài vốn sơ, trí vốn đoản, vả lại trong khuôn khổ của một bài báo thì đó là điều bất khả”. Rồi học theo Bá Dương, tác giả “Người Trung Quốc xấu xí”, Hoài Nam kết luận người Việt có hai tính cách qua  một số câu tục ngữ:
Một là: Tính bất nhất
Hai là: Tính khôn vặt.
Cái “Tính bất nhất” mà HN khẳng định, là khi ông viện dẫn một số câu : Một giọt máu đào hơn ao nước lã trái với câu Bán anh em xa mua láng giềng gần. Hay câuHàng xóm tối lửa tắt đèn cạnh câu Cháy nhà hàng xóm bình chân như vại…Rồi ông cho rằng người Việt có thái độ ứng xử như “một con tắc kè hoa”!
Cũng chính ông cũng mâu thuẫn với kết luận của mình: Thử hình dung một người đang gặp khó khăn về tiền bạc chẳng hạn, nếu anh ta được một người bà con xa giúp đỡ, câu Một giọt máu đào hơn ao nước lã trở thành câu đầu miệng. Nhưng nếu người giúp đỡ anh ta là người hàng xóm không có quan hệ máu mủ ruột rà gì thì không gì hợp hơn câu Bán anh em xa mua lắng giềng gần(Không biết ông có biết câu: Người dưng có ngãi ta đãi người dưng không nhỉ?).Và ông kết luận: Tính bất nhất tỏ ra rất gần với chủ nghĩa cơ hội và tinh thần thực dụng: Gió chiều nào che chiều nấy!
Cần phải nói rõ thêm, người Việt nhận biết huyết thống trong gia đình trong họ tộc là thiêng liêng cần giữ thì phải biết Một giọt máu đào hơn ao nước lã . Nhận biết muồn tồn tại nhất thiết phải quần tụ gắn kết nhau trong ngõ xóm,làng xã nên Bán anh em xa mua lắng giềng gần.
Thiết nghĩ, cái tư duy “mềm” của người Việt phải chăng luôn luôn uyển chuyển, họ lấy Dĩ bất biến ứng vạn biến, ở bầu thì tròn ở ống thì dài, chứ đâu phải lúc nào cũng Khư khư như ông từ giữ oản được.Trời đất cũng sớm nắng chiều mưa, mà con người lại không nằm ngoài quy luật của sự đổi thay ấy ,thử hỏi có ai chống lại quy luật mà tồn tại không?
Nhưng kết luận của HN không chỉ dựa trên tư duy của dân gian, nực cười hơn là khi ông đem dẫn chứng về một danh nhân văn hóa, anh hùng dân tộc Nguyễn Trãi ra để hòng làm cho nhận định của mình thêm sức thuyết phục. Ấy là khi ca khúc khải hoàn trong “Đại cáo bình Ngô”, thì đến cả Hoàng đế Tuyên tông nhà Minh cũng bị ta xem thường rất mực: “Thằng nhãi con Tuyên Đức”.Nhưng khi viết cho địch trong “Biểu cầu phong” thì vẫn “Thằng nhãi con” ấy lại là “bậc thánh thần văn võ, trí tuệ thông minh, đức hiếu sinh đây đó thấm đều”. Ông chắc cũng biết kế sách để làm nên chiến thắng của Đại Việt  hẳn không phải hoàn toàn bằng sức mạnh vật chất ,quân sự mà cả bằng chính sách ngoại giao mềm mỏng chứ? Cách thức nào thế nào để đi đến đích cuối cùng đứng trên đỉnh của sự chiến thắng mới là sự thống nhất cao chứ đâu phải ba cái “bất nhất” lẻ tẻ vụn vặt nhất thời kia!
Còn cái” Tính khôn vặt” thì HN cho rằng tục ngữ “xui” người ta “Ăn cỗ đi trước lội nước theo sau”, “Ăn sau là đầu quét dọn”, “Trâu chậm uống nước đục”… “chỉ dẫn cho người ta con đường ngắn nhất để trục lợi tranh cướp” hoặc “giảm thiểu rủi ro, tránh đương đầu với những khó khăn, đi đường vòng trước những thách thức”: Một điều nhịn chín điều lành, Tránh voi chẳng xấu mặt nào, Biết tay ăn mặn thì chừa/đừng trêu mẹ mướp mà xơ có ngày…
Mới nghe tưởng ông nói có sách mách có chứng, nhưng đem soi trong thực tế thì e ông chỉ hiểu các câu tục ngữ theo nghĩa tường minh ? Ông quên rằng người Việt mình luôn tế nhị bằng hàm nghĩa sâu xa Muốn ăn gắp bỏ cho người, Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau sao? Họ nhắc nhau đừng vội đi trước bởi đi trước là của những kẻ tham ăn tục uống, phê phán người lười làm nên đừng ăn trước mà trốn tránh việc chung .Còn nhường nhịn thì đâu phải là “khôn vặt”, một thái độ ứng xử rất văn minh của thế giới hiện đại đấy chứ!
Và cuối cùng Ông HN lo lắng: “Với những “phẩm chất” ấy đến lúc nào mỗi người Việt Nam mới trở thành một công dân thế giới đích thực?”. Có lẽ ông biết mình thuộc loại công dân nào hơn ai hết (đúng  như tự bạch ở phần đầu !)
Hỡi ôi, HN, ông làm tôi nhớ đến cha xứ Ngô Quang Kiệt “xấu hổ khi cầm hộ chiếu mang Quốc tịch Việt Nam ”! Tại sao người Việt Nam lại phải sửa đổi mình để hòa tan vào cộng đồng công dân thế giới mà không  giữ một chút gì là bản sắc riêng của dân tộc mình? Một thế giới đại đồng văn minh là khi trong nó hội tụ cả muôn sắc màu văn hóa của từng dân tộc .Văn hóa dân gian Việt Nam có mảng được thế giới công nhận là di sản văn hóa phi vật thể .Hà cớ gì người sáng tạo nên nó lại có những tính cách “bất nhất” và “khôn vặt” như ông đánh giá và lo lắng. Và dẫu có “bất nhất” hay “ khôn vặt” thì cũng làm nên một Việt Nam đậm đà bản sắc dân tộc Việt Nam chứ?! Ông đừng lo lắng thái quá cho “Ngày mai rồi sẽ ra sao nhỉ”, vì “Có ra sao cũng chẳng sao!”. Một công dân chân chính bao giờ cũng có quyền tự hào về dân tộc của họ cho dù dân tộc ấy có khiếm khuyết không giống bất cứ một dân tộc nào khác!

BÌNH LUẬN

  • Vi đồng cảm với " cách nhìn " của HL !
    • hongloan
      Cảm ơn bạn đã chia sẻ với HL! Rất vui được làm quen với bạn!
  • LonelyMan
    Huynh thấy cách nhìn nhận vấn đề theo kiểu quan sát khách quan và đưa ra nhận định kiểu "tự phê" như bài viết này thì chấp nhận được, khác với cái cách phân tích tục ngữ một cách "khoa học"(!) của Hoài Nam!
    http://vnexpress.net/gl/ban-doc-viet/2012/05/dung-qua-tu-suong-ve-pham-chat-nguoi-viet/
    • hongloan
      Muội đã đọc theo đường dẫn của Huynh. Cho nên Muội thấy đề "Một cách nhìn " quả là "chuẩn không cần chỉnh "đó Huynh!
  • Mr Sam
    Mình ở Nghệ An, thấy có ông cụ đồng hương vĩ đại nói rất hay rằng "Dĩ bất biến, ứng vạn biến". Sao lại cứ khăng khăng đem cái "ứng" ra mà nuôi cho lớn lên thành cái "dĩ", nó không hợp nhau là đúng rồi!...
    • hongloan
      Thế mới có cái để bàn!
  • Lộc Vừng
    Em cũng viết bài mới nhưng lão già hú tệ quá, làm mất tiêu của em rồi.
    • cây cơm nguội vàng
      Chị bình luận, phân tích giỏi nhỉ! Em thì dốt, chẳng biết làm gì!
      • Misa
        • Misa
        • 21:09 7 thg 5 2012
        tỷ ơi dạo này tỷ đi đâu mà ko thấy tăm hơi thế? Chúc tỷ 1 tuần mới thật vui vẻ!
        • hongloan
          Từ ngày mai sẽ thấy tăm Tỷ Tỷ sủi liên tục Muội Muội à
          Tuần mới Muội Muội vui nhiều với nhóc quắm nhá!
      • LonelyMan
        Tuần mới nhiều niềm vui cho Muội!
        • hongloan
          Mấy hôm nay Muội bị "mất liên lạc" vì lão "zà hú"(yahoo). Giờ sửa xong rồi, Huynh ghé luôn nhá!
          Đầu tuần chúc Huynh vui nhiều!
      • HUNGTS55
        Bài viết hay ! chỉ tội cho anh chàng HN ! cha mẹ đặt tên cho anh là Hoài Nam nhưng anh chẳng hoài Nam ! Một giọt máu đào hơn ao nước lã là khẳng định tình cảm gia đình thiêng liêng , nếu rộng ra thì người Việt đều là anh em ! Thử hỏi trên thế giới có nước nào có sự tích đồng bào như người Việt ! Khôn vặt hay khôn lõi cũng từ khó khăn mà ra . Trong cái khó ló cái khôn ! Mình hôm nay chưa bằng người không phải mình kém mà là mình chưa rảnh tay để xây dựng , thử hỏi đất nước mình thật sự chấm dứt chiến tranh được bao lâu ? Có lẽ Hoài Nam nên gọi là vọng ngoại !
        • hongloan
          Ha ha..."Hoài Nam"->'Vọng ngoại"! Thế này thì phải khẳng định một tính cách mới của người Việt- đó là rất "thiên biến vạn hóa"!
        • HUNGTS55
          Hjhj , Không thiên biến vạn hoá có lẽ người Việt mình bị đồng hoá không Tàu thì Pháp từ lâu rồi ! Chúc HL có buổi tối vui vẻ bên gia đình
        Ảnh của Ngô Bích Kiều
        4000
      • VTA - NLC
        Không thể lấy tục ngữ ca dao để kết luận tính cách người VN là "tiền hậu bất nhất " được vì mỗi câu được dùng và ứng trong một hoàn cảnh nhất định...
        • hongloan
          Mà phải dĩ bất biến ứng vạn biến phải không ?
      • Bao Loc
        * yêu là mơ mộng bềnh bồng
        * nhớ ai ngây ngất môi hồng đắm say
        * yêu là đắm với tình say
        * yêu là ôm ấp ai đầy môi yêu
        * yêu là lòng thấy đăm chiêu
        * khát lòng mong đợi bóng kiều ta mơ
        • hongloan
          Xuâ Diệu mà còn chắc sẽ kết thân với BL lắm!hi hi...
      • LonelyMan
        Sang Phnom Penh có đi thăm nhà tù Tung Sleng không Muội?
        Hồi ở bên đó, Huynh đã đến đó, quanh năm giao lưu với người Khmer, Huynh hiểu rằng chuyện diệt chủng là sự thật 100%!
        • hongloan
          Tiếc quá Huynh ạ, hôm ấy gia đình Muội đăng kí đi thăm bảo tàng Tung Sleng, nhưng cả đoàn chẳng ai chịu đi, thế là đành phải theo số đông.Nghe nhiều về bảo tàng này là minh chứng tội ác diệt chủng của Pôn Pốt. thôi để lần sau vậy Huynh ạ.
        • LonelyMan
          Chưa có bài mới ư, Muội?
          "Một cách nhìn" lâu quá!
        Ảnh của Ngô Bích Kiều
        4000
      • NamCua
        Chúc em những ngày nghỉ thật vui và ý nghĩa.
        • hongloan
          Ở bên đó chị có nhớ kỉ niệm ngày này không?
          Em đang chờ nghe chuyện về diễn viên DIANOP của chị .Chúc chị luôn vui và có nhiều cây,hoa đẹp!
      • LonelyMan
        Huynh ghé thăm và chúc Muội những ngày nghỉ lễ thật vui!
        Lâu nay em đi đâu mà không thấy ghé nhà!
        • hongloan
          Muội đang phiêu du ở CAMBODIA Huynh ạ.Tranh thủ mấy ngày lễ, hẹn gặp Huynh và bạn bè sau vài ngày nữa!
        • LonelyMan
          Ô, thì ra Muội đang ở CPC? Đó là mảnh đất mà Huynh đã sông một năm đầy kỉ niệm với những sinh viên và đồng nghiệp của mình, năm 1989 đó Muội à!
          Chúc Muội một chuyến đi vui, bổ ích nhé.
        Ảnh của Ngô Bích Kiều
        4000
      • Lộc Vừng
        Em đọc bài này của chị nhiều lần. Rất muốn góp một lời nào đó, mà khó quá. Hihi. Vì chị và mọi người đã nói hết rồi.
        Khi đọc, em nhớ đến nhân vật Tiểu Yến tử trong bộ phim HOÀN CHÂU CÁCH CÁCH nổi tiếng một thời. Tiểu Yến tử hồi đầu vào cung cũng không phân biệt được nghĩa của các thành ngữ, tục ngữ trong ngôn ngữ giao tiếp vốn rất ngắn gọn mà thâm thúy. Cô ấy đã giải thích câu "Nhất ngôn cửu đỉnh" là "chín cái lò hương chồng lên nhau". (đó là vì cô ấy không được học hành tử tế chứ đâu có như ông "tài sơ, trí đoản" này chị nhỉ)
        • hongloan
          Từ cái chủ quan mà ra, lại thêm cái"tinh thần tự ti", tác giả đã bắt cả dân tộc phải đeo 2 đặc tính không thể không lên tiếng!
          Cúng có nhưng ý kiến phản biện, nhưng đó là nhận thức của mỗi người ,em ạ.
          Chúc em 30/4 vui nhiều!
      •  Bình luận riêng
        • My Nguyen
          triết lý cuộc đời tùy mỗi người cho ý kiến và tự bình luận . Thôi thì ta mặc kệ , ta cứ theo lương tâm mình mà làm việc và đối nhân xử thế , ở đâu trên trái đất này cũng cần có bạn bè anh em đồng chí đồng bào , lá lành đùm lá rách , uống nước nhớ nguồn.
          • hongloan
            Dĩ hòa vi quý hả anh? 
          • hongloan
            Dĩ hòa vi quý hả anh?
          Ảnh của Ngô Bích Kiều
          4000
        •  Bình luận rác
          • HANH GA
            em hoàn toàn đồng ý với chị. Chính những người "bất nhất", "khôn vật" ấy đẻ ra và nuôi dạy ông ấy. Em rất ghét loại người chả làm được gì chỉ suốt ngày chê bai.
            • Fdgg
              • Fdgg
              • 18:05 23 thg 4 2012
              cm ạ
              chieu am ap ạ
              ranh ghe nha be choi ạ
              cho be xin comment luon ạ
              • dodongart
                Biết được nhược điểm của mình để tránh là điều cần thiết ! Nhưng chớ nên vì thế mà thóa mạ ai !
                • hongloan
                  Bài viết và những commments đều thể hiện quan điểm của mình "để mọi người hiểu quan điểm của nhau"(noilieu).Đó hẳn không phải là sự "thóa mạ" đâu ạ!
              • manh hung
                Dạ em hiểu ý cô. Hình bé nhỏ em nuôi đó, tuổi Heo vàng.
                • hongloan
                  Chúc mừng em! 
              • NGỰA MỎI CHÂN RỒI
                Nói ra thì mọi người bảo là mình ko có chí tiến thủ, chẳng phát huy vai trò của người Đảng viên trong cuộc sống thường ngày, chứ chị dạo ngày ít quan tâm ba cái vụ chính sự... nghỉ hưu, chỉ lo nhà cửa, con cái, chợ búa nấu nướng thôi em ah. Tự nhiên chán tất cả, chẳng tin ai cả. Xem truyền hình thì xem phim chuyện, trò chơi và ca nhạc thôi. Thời sự có ông xa phụ trách. Mật lòng tin quá rồi em ah.
                • manh hung
                  Một con người đúng như ông ta tự nhận xét,máy móc dập khuôn một cách ngu si. Lời cha ông ta thâm thúy lắm, nó đâu có trần tục như cách ông này suy nghĩ đâu.Có thể đâu đó vẫn tồn tại nhiều và rât nhiều những con người đó, nhưng so với cả dân tộc Việt, đó chỉ là những đứa con hoang chối bỏ cội nguồn.
                  • hongloan
                    Ừ, ý bạn nhận xét vầ tác giả đó, làm HL lại nhớ đến một câu thành ngữ Việt "Đem đàn mà gảy tai trâu"!
                    Cảm ơn bạn đã chia sẻ!
                • nguyen
                  Một cách nhìn thật!
                  • hongloan
                    Một cách nhìn thật chứ không phải giả? hay là thật là một cách nhìn?
                • LonelyMan
                  Học theo cái "Người Trung Hoa xấu xí" để rồi cũng làm cái "Người Việt xấu xí" một cách khiên cưỡng và dựa vào kiến thức nông cạn!
                  Chợt nhớ đến câu thành ngữ ở quê tôi:"THấy người ta mần (làm) đĩ, xách mấn (váy) chạy theo!"
                  • hongloan
                    Hình như trong dân gian Việt còn có câu: "đem phấn mà bì với vôi/ Như...gái đĩ với môi thợ kèn!
                • LonelyMan
                  "Một giọt máu đào hơn ao nước lã trái với câu Bán anh em xa mua láng giềng gần. Hay câu Hàng xóm tối lửa tắt đèn cạnh câu Cháy nhà hàng xóm bình c..
                  • hongloan
                    Ở một đoạn khác, ông ta còn viết: "Nói một cách hơi vu khoát: năng lực tư duy trừu tượng của người Việt nói chung chỉ cao đến mức có thể nắm bắt được những tình huống cụ thể,những quan hệ cụ thể, những phương diện cụ thể mà thôi, không nâng sự phán đoán của mình lên thành nguyên tắc phổ quát được". Không hiểu có phải đó là chân dung của chính tác giả ?
                • LonelyMan
                  “Tài vốn sơ, trí vốn đoản, vả lại trong khuôn khổ của một bài báo thì đó là điều bất khả”.
                  Vậy thì hãy nhớ câu của ông cha dạy:
                  BIẾT THÌ THƯA THỐT, KHÔNG BIẾT - DỰA CỘT MÀ NGHE!
                  TỰ NHẬN LÀ "TÀI SƠ, TRÍ ĐOẢN" THÌ ĐỪNG CÓ ĐI PHÁN XÉT THIÊN HẠ, ĐẶC BIỆT LÀ MỘT DÂN TỘC, VÀ HÀNG TRĂM THẾ HỆ CHA ÔNG CỦA DÂN TỘC ẤY (Bởi lẽ, "học giả" có lôi ra vốn tục ngữ, thành ngữ của bao đời, khác nào chửi cả hàng trăm đời ông cha! Chửi một đời đã là láo lếu, chửi chục đời thì đúng là...TRÍ ĐOẢN!)
                  • hongloan
                    Tác giả bài viết còn dẫn chứng lời của Nguyễn Trãi- một danh nhân văn hóa- về "tính bất nhất", khi ông thừa hưởng một thành quả của sự "bất nhất" ấy để có thống nhất cho ông ngồi ông phán hôm nay!
                • Misa
                  • Misa
                  • 19:39 21 thg 4 2012
                  Thú thực, có lúc em cũng thấy chạnh lòng vì người Việt Nam mình có nhiều dân tộc tính quả là ko đẹp lắm. Tuy nhiên, theo em nghĩ, mỗi dân tộc trên t..
                  • hongloan
                    "Cực đoan" bởi HN chỉ dựa trên một số câu trong số hàng ngàn câu (chưa kể dị bản) mà đã phán! Có phải chăng sự tự ti của một cá nhân mà dám đem gán cho cả một dân tộc?Ông HNcó biết rằng: biến đổi chưa hẳn là bất nhất hay không?Muội ạ.
                • Misa
                  • Misa
                  • 19:31 21 thg 4 2012
                  Em thấy ca dao tục ngữ Việt Nam rất phong phú và đa chiều, bên cạnh việc phản ánh những tính cách chưa đẹp lắm của người Việt như tính “khôn vặt” chẳng hạn thì nó còn thể hiện cả những tính cách đẹp, đời sống tình cảm dồi dào, đậm đà của người Việt Nam. Còn “tính bất nhất” thì nghe nó…kì kì, thế nào là tính bất nhất, tác giả chưa làm rõ lắm, hình như tác giả bài ấy còn hơi lẫn lộn giữa sự bất nhất mang ý nghĩa gần giống với thiếu thủy chung/ dễ phản bội/ thiếu lập trường với sự linh hoạt, uyển chuyển tuỳ hoàn cảnh, thực ra ko riêng gì Việt Nam mà bất cứ dân tộc nào trên thế giới muốn tồn tại đều cần có sự linh hoạt, uyển chuyển theo hoàn cảnh cả.
                  • hongloan
                    Hai tính cách mà HN kết luận về người Việt chứng tỏ ông ta chưa hiểu hết về tấng nghĩa sâu xa của tục ngữ Việt Nam.Mà chưa hiểu thì chưa thể có kết luận chính xác.
                • Misa
                  • Misa
                  • 19:24 21 thg 4 2012
                  Hihi, em cũng tem bạc cái đã rồi tính sau
                • LonelyMan
                  Anh xí cái TEM đã, rồi sẽ bình sau.
                  Đề tài xem ra thú vị đây!


                Lên đầu trang
                Vào giữa trang
                Xuống cuối trang