Ba lô Thạch Sanh

Những ngày cuối năm ở TP Hồ Chí Minh ồn ào, náo nhiệt này, tôi chạnh nghĩ về những con người đã từng đặt dấu chân nơi đây, hay mới chỉ kịp vào đến cửa ngõ Sài gòn ngày 30/4 năm 75, đã dâng hiến cuộc đời cho nhịp sống hối hả hôm nay. Trong đó có một người chú của tôi.

Đúng ra chú không phải là chú ruột của chị em tôi. Chú là người đồng đội kết nghĩa với chú ruột tôi. Chú cũng là người miền Nam tập kết như gia đình tôi, nên chú gắn bó thân thiết, thường hay đi về với gia đình tôi như về nhà chú vậy. Hồi ấy chúng tôi vẫn nghĩ chú là chú ruột của mình. Chúng tôi chỉ biết chú là người kết tình huynh đệ với chú tôi khi chúng tôi đã lớn.

Chú tên là Thanh.

Kỉ niệm cuối cùng về chú mà chị em tôi nhớ mãi là những hộp thịt trong chiếc ba lô của chú. Ngày ấy chú chuẩn bị đi B. Chú ra nhà tôi ở Ngô Sĩ Liên - sau ga Hàng Cỏ để chờ tàu, cùng  đơn vị lên đường. Những bữa ăn trong sự chờ đợi giờ  xuất phát lúc nào cũng vội vã như bữa cuối cùng vậy. Mỗi bữa chú lại lấy một  hộp thịt trong ba lô ra cho các cháu ăn cùng, có lẽ thương cho bữa ăn của bọn trẻ chúng tôi đạm bạc quá mà chú phải lấy thức ăn dành cho người lính chuẩn bị hành quân ra mặt trận cho chúng tôi ăn. Và lần nào chú cũng kèm theo một câu “đây là hộp cuối cùng của chú đấy” (hình như để chúng tôi khỏi hụt hẫng nếu chú đi mà chưa đem hết thịt hộp ra!) . Và chúng tôi cũng nghĩ thế. Nhưng sau hộp cuối ấy, là bao nhiêu hộp cuối nữa, tôi không nhớ. Chắc có trục trặc về đường dây nên chú phải chờ lâu. Mấy ngày sau đó không thấy chú lấy thịt hộp ra nữa, chúng tôi nghĩ là lần này hết thật! Một buổi chiều chú đi đâu về, trông rất vội vã, chú bảo đêm nay chú đi. Bữa ăn  tối đó lại một hộp thịt được chú lấy từ ba lô ra để liên hoan chia tay. Chúng tôi mắt long lanh sung sướng và ngạc nhiên. Chiếc ba lô của chú đúng là chiếc ba lô Thạch Sanh! Không biết hộp thịt đó đã là cuối cùng chưa, hi vọng vẫn còn để nếu chú có phải ở rừng cũng có thức ăn dự trữ!

Mà ba lô của chú nào có phải chỉ đựng thịt hộp đâu. Trong đó là một kho lưu trữ đồ dùng, từ dao cạo râu, dụng cụ khui đồ hộp, bi đông nước, quân phục, võng, dù , tăng bạt,… súng đạn- tất nhiên rồi. Cũng như những người lính hành quân ra trận khác, chú cũng có một quyển nhật kí rất dày, chú chép cả bài hát, thơ, thỉnh thoảng hát & đọc cho chúng tôi nghe. Khi đọc nhật kí Đặng Thuỳ Trâm, “Mãi mãi tuổi 20” của Nguyễn văn Thạc, tôi lại liên tưởng đến chú Thanh. Không biết chú đã chiến đấu ở những mặt trận nào và hi sinh ở đâu, nhật kí của chú có may mắn vào tay ai để mọi người biết từng có một người lính sống và chiến đấu ra sao không? Chú tôi trước khi hi sinh ở phía Bắc cũng đã  biết tin chú Thanh hi sinh ở mặt trận phía Nam, ngoài ra không có tin tức gì khác.

TP Hồ Chí minh vốn sôi động, lại càng náo nhiệt những ngày giáp tết người. Có mấy ai chầm chậm lại bước chân, nhịp sống để trả lời một câu hỏi:  Bao nhiêu người đã ngã xuống cho mảnh đất này? Chú Thanh của tôi có hình dung con bé thích ăn thịt hộp ngày xưa ở  con phố sau ga Hà Nội, giờ đang bị cuốn vào dòng chảy cuồn cuộn của TP trẻ mà không quên nghĩ về những người đã khuất như chú Thanh không?